دکتر رضا صادقی

فلسفه علم و معرفت شناسی

دکتر رضا صادقی

فلسفه علم و معرفت شناسی

دکتر رضا صادقی
بایگانی
آخرین نظرات

۲ مطلب در اسفند ۱۳۹۸ ثبت شده است

 

از اکنون می‌توان تصور کرد فیلسوف پست‌مدرنی را که در قرنطینه در حال نگارش متنی در خصوص عصر پس از کروناست. این متن با عنوان "هنجارها در عصر پساکرونا" یا چیزی شبیه به آن، پر از مفاهیم و عبارات پیچیده است و در نهایت نیز ایدئولوژی غرب را با زبانی جدید تکرار و به خواننده تلقین می کند که کرونا نشان داد معنایی در پس پدیده‌ها وجود ندارد و زندگی همین چند روز دنیاست و با کرونا عبور از هنجارها و ساختارها آسان‌تر شده است و انسان همه چیز را (حتی عامل مرگ خودش را) میِ‌سازد و ... .

 

اما عصر پساکرونا هر چه باشد، دوران تثبیت و تکرار ارزشهای غربی نخواهد بود. کرونا با خطری که برای بقای نوع بشر ایجاد کرد به ما نشان داد اصالت با انسان نیست و همه چیز مطابق خواست انسان پیش نمی‌رود. متونی که به خواننده تلقین می‌کردند "جهان مطابق خواست تو می‌چرخد و با تصورات خود دنیای خودت را بساز!"، با کرونا خوانندگان خود را از دست داده اند. همچنین متونی که برتری در تنازع را عامل بقای همه جانوران می‌دانستند در دوران کرونا، انسان را استثنا می‌کنند و همکاری جوامع انسانی با یکدیگر را عامل بقای آنها معرفی می‌کنند.  در عصر کرونا از نقش خانواده (که در فرهنگ غرب تضعیف شده است) در بقای نوع بشر تا حد تقدس تمجید خواهد شد. در این روزهای کرونایی جوانان تنهایی که خانه دارند و خانواده ندارند، بیش از همه در معرض خطر و آسیب هستند.

 

عصر کرونا به انسان یاد می‌دهد که روی زمین چیزی به نام مرزهای ملی وجود ندارد و این مرزها در دوران مدرن برای سیطره بر انسان و منابع زمین طراحی و تثبیت شده اند. انسان اگر این درس کرونا را پاس کند، شاید به عصر پساکرونا برسد. عصری که در آن ملیت و نژاد معیاری برای میزان برخورداری از منابع زمین نباشد.

 

هنوز معلوم نیست چرا آمار کرونا در آفریقا ناچیز است؟ شاید ناشی از فقدان نظام آمارگیری باشد. شاید هم هوای گرم و یا حتی بدن‌های مقاومی که به اندازة سایر قاره‌ها از آنتی‌بیوتیکها استفاده نکرده‌اند. البته آمار کودکان آفریقایی که در یک سال گذشته از گرسنگی تلف شده‌اند نیز نامعلوم است. پس نباید انتظار داشت آمار تلفات کرونا در این قاره شفاف باشد. اما کرونا دیگر مانند گرسنگی نیست. اگر کرونا در آفریقا بماند بار دیگر به همة زمین سرایت خواهد کرد. زمانی به عصر پساکرونا وارد خواهیم شد که جان کودک آفریقایی نیز به اندازة جان کودک آمریکایی ارزش داشته باشد.

۱ موافقین ۳ مخالفین ۰ ۲۴ اسفند ۹۸ ، ۱۰:۱۲
رضا صادقی

 

پزشک:

 ویروس کرونا پیش از این هم روی کرة زمین وجود داشت. البته ویروس جدید تفاوت‌هایی دارد که ما را نگران می‌کند. میزان ماندگاری بیشتر، سرعت انتشار از ویژگی‌های این ویروس است. این ویروس پیش از آنکه علائم بیماری ظاهر شود، ریه‌ها را عفونی می‌کند و مشکلات تنفسی ایجاد می‌کند. بنابراین ما به عنوان پزشک وظیفه داریم جامعه را از خطر این ویروس آگاه کنیم و  مانع گسترش آن شویم.

 ما در کشور هر سال چند موج آنفولانزا داریم که بین سه تا چهار هزار نفر تلفات دارد. این تلفات از بین افراد بیمار و ضعیف است و چندان رسانه‌ای نمی‌شود. تلفات کرونا نیز از بین همین افراد است. این بیماری برای افرادی که سیستم ایمنی عادی دارند مانند یک آنفولانزاست و اغلب حتی نیازی به بستری شدن نیز نیست. البته کرونا نیز مانند آنفولانزا نسبت به درمان واکنش نشان میدهد. یعنی وقتی ما ضد آن را می‌سازیم، ویروس نیز تغییر می‌کند و با شکل جدید و قوی‌تری باز می‌گردد. (دیالکتیک) بنابراین هر سال باید نوع درمان را تغییر دهیم. به تدریج عادت می‌کنیم که در کنار سرما‌خوردگی و آنفولانزا، هر سال با کرونا نیز روبرو شویم.

 

روانپزشک:

تفاوت آنفولانزا و کرونا در این است که کرونا ترسناک است. ترس سیستم ایمنی بدن را مختل می‌کند. متاسفانه مردم از این ویروس ترسیده‌اند. ازدحام کسانی که توهم بیماری دارند در بیمارستان‌ها مشکلات را بیشتر می‌کند. بسیاری از بیماران افراد سالمی هستند که با مراجعه به بیمارستان که محیطی آلوده است گرفتار این ویروس شده‌اند. این ترس حتی در پزشک و پرستار نیز وجود دارد و باعث می‌شود آنها نیز نتوانند به طور تخصصی برای درمان بیماران اقدام کنند. رانندگی خطرهای خودش را دارد. اما رانندگی همراه با ترس بسیار خطرناک می‌شود.

در مجموع انسان‌ مدرن بدن و روان ضعیفتری دارد و جامعة پزشکی نیز در این خصوص مقصر است. پزشکانی که برای بیماری‌ها و دردهای خیلی ساده داروهای پیشرفته و قوی تجویز می‌کردند هم بدن انسان را نسبت به این داروها مقاوم کردند و هم ویروس را. روان‌هایی که به خاطر منافع اقتصادی پزشکان و به لطف انواع مسکن‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها در طول زندگی هیچ دردی نکشیده‌اند و در محیط‌های استریل با هیچ میکروب و ویروسی روبرو نشده‌اند، اکنون بسیار زودرنج و آسیب‌پذیر هستند. 

 

جامعه‌شناس:

انسان در دوران مدرن با اینکه در جامعه زندگی می‌کند اما دچار تفرد است. انسان‌ در تنهایی شاید  احساس آزادی بیشتری داشته باشد اما در هنگام مصیبت فقط با تعلق به یک جمع می‌تواند آرامش خود را حفظ کند. انسان‌های تنها در چنین شرایطی با خطر بیشتری روبرو هستند. یک بیمار در خانوادة سنتی امکان درمان بیشتری دارد تا یک بیمار بدون خانواده. در چنین شرایطی خانواده شانس بقا را افزایش می‌دهد.

متأسفانه در دوران کنونی منبع قابل اعتمادی نیز وجود ندارد که مردم اطلاعات درست را از آن بگیرند. اینترنت انسانها را از هم جدا کرد و به آنها وعده داد که واقعیت‌های تمام جهان را در کسری از ثانیه در اختیار آنها قرار دهد. اما اکنون همین اینترنت انبانی از خبرهای نادرست است و با مراجعه به آن به سختی می‌توان از واقعیت‌ها آگاه شد.

 

 

اهل سیاست:

دورة دولت تدبیر و امید به سرعت رو به پایان است و این دولت تقریبا هیچ دستاوردی نداشته است. ویروس کرونا با اینکه برای مردم یک مصیبت است اما برای این دولت یک فرصت است و چند فایده دارد:

  1. دولت با بزرگنمایی این مشکل ساده تر می‌تواند تحریم‌ها را دور بزند. با اینکه در سیاست بین الملل اخلاق ضعیف است اما تا این اندازه ضعیف نیست که تحریم یک کشور مصیبت‌زده شدیدتر شود.
  2. دولت با بزرگنمایی این ویروس توانسته است ذهن مردم را از مشکلات اقتصادی منحرف کند. الان مدتی است که قیمت دلار اهمیت خود را از دست داده است و همه به کرونا توجه دارند.
  3. اکنون شعار دولت تدبیر این است که کرونا را شکست می‌دهیم. کرونا هر چقدر خطرناک‌تر باشد  دستاورد دولت نیز بزرگتر خواهد بود. لذا دولت تمایل دارد این مشکل را بسیار بزرگتر از آنچه هست جلوه دهد. در این صورت شکست غول کرونا به عنوان دستاورد این دولت در تاریخ و اذهان ثبت خواهد شد و دیگر کسی نمی‌تواند بپرسد بود و نبود این دولت چه تاثیری داشت.

الهی‌دان:

 

از نظر دین حفظ جان واجب است و به خطر انداختن جان دیگران نیز حرام است. معیار نیز سخن پزشک است که خطرهای جانی را می‌شناسد. بنابراین عمل به دستورات پزشکان در چنین مواقعی واجب دینی است. آنها علت یک بلا را به خوبی می‌شناسند و البته دین نیز ضمن آنکه به ما دستور داده است علت چنین بلایایی را بشناسیم و کنترل کنیم، همزمان معنای آن را نیز بیان می‌کند. (وقتی من هنگام دیدن دوستم از دور دستم را بالا می‌برم ماهیچه علت این رویداد است. اما معنای آن احترام است. رویدادهای جهان نیز علتی طبیعی و معنایی ماورائی دارند.)

 اکنون سالهاست در روی زمین فقرا از گرسنگی می‌میرند و اغنیا از پرخوری. در چنین وضعیتی تمام جمعیت زمین به حکم قانون الهی در معرض نابودی قرار می‌گیرد. کرونا یک مصیبت واقعی در روی زمین است که قابل انکار نیست. کرونا حتی اگر توهم باشد باز انسان‌ها را از هم جدا کرده است و آرامش را از همه گرفته است. اکنون انسان‌ها از هم می‌ترسند و حتی با هم دست هم نمی‌دهند. در دورانی که انسان گمان می‌کرد بر تمام کائنات مسلط شده است، بار دیگر ترس و وحشت بر دل‌ها مسلط شده است. در الهیات این وضعیت به عنوان نتیجة گناه تفسیر می‌شود. ترامپ را نگاه کنید. او که از بیشترین امکانات برخوردار است، بیش از همه نگران کروناست. شیوع کرونا در آمریکا می‌تواند مانع انتخاب مجدد او شود. به همین دلیل او مدام سعی دارد خطر کرونا را کم اهمیت جلوه دهد.  

غفلت و غرور و ناسپاسی از خداوند در طول تاریخ  نابودی جوامع را به دنبال داشته است و متون مقدس نسبت به گرفتار شدن سایر جوامع به نتایج مشابه هشدار می‌دهند. انسان بدون ایمان و توکل، حتی اگر به ظاهر بر همه چیز مسلط باشد، خیلی آسان همه چیز را از دست می‌دهد. کرونا یک هشدار است به انسان و نیاز به ایمان را نشان می‌دهد.

انسانی که در هنگام آسایش خداوند را فراموش می‌کند در هنگام سختی‌ها تاب و تحمل خود را از دست می‌دهد. بدون پذیرش یک جهان واقعی که از چشم انسان پنهان است، همین زندگی دنیایی و ظاهری نیز از دست می‌رود و پوچ و بی‌معنا می‌شود. بدون ایمان به خداوند تمام هستی انسان به سادگی با آتشی شیطانی مانند کرونا دود می‌شود و نابود می‌شود. با نام خدا می‌توان با خطرهایی به مراتب بزرگتر از کرونا روبرو شد.

بسم الله الرحمن الرحیم

۰ موافقین ۲ مخالفین ۰ ۱۳ اسفند ۹۸ ، ۱۱:۲۸
رضا صادقی