دکتر رضا صادقی

فلسفه علم و معرفت شناسی

دکتر رضا صادقی

فلسفه علم و معرفت شناسی

دکتر رضا صادقی
بایگانی
آخرین نظرات

چیزی هست.

سه شنبه, ۱۴ ارديبهشت ۱۳۹۵، ۰۱:۵۴ ب.ظ

 

این سخن گرگیاس که «چیزی نیست» در تاریخ فلسفه ثبت شده است و بیشتر دانشجویان فلسفه نیز با آن آشنا هستند. قطعا گرگیاس، که در زمان خودش به دلیل گفتن این سخن مورد توجه قرار گرفت، از قبل می دانست که اگر بگوید «چیزی هست» نه در زمان خودش مورد توجه قرار می گیرد و نه اسمی از او در تاریخ اندیشه می ماند. در فلسفه فقط محتوای نامعقول و غیر متعارف نیست که نیاز به دیده شدن و خوانده شدن را پاسخ می دهد. دشوارنویسی و تولید متنهای مبهم و نا مفهوم نیز یک راه رایج است.

مطالب ساده ای از قبیل اینکه «چیزی هست» توجه کمتر خواننده ای را جلب می کنند. چون بسیاری سادگی را با ساده لوحی و فرومایگی یکسان تلقی می کنند. از نگاه آنها بلند نظری یعنی فاصله گرفتن از درک رایج. بیشتر نویسندگان نیز می دانند که متن فلسفی برای جذب مخاطب، باید غریب و شورآفرین باشد و تخیل خواننده را به حرکت وادارد. دشوارنویسی برای نویسنده نیز یک مزیت است. او همیشه می تواند با جعل اصطلاح بی محتوایی را پنهان کند و نقدها را بدفهمی معرفی کند.

فلسفه قرار نبود، این باشد. فلسفه قرار بود جانهای تشنة حیرت را متوجة وجود کند. قرار بود نشان دهد «اینکه چیزها هستند به جای اینکه نباشند» شگفت انگیزترین واقعیت است. اما اکنون فلسفه به یک بازی شطرنج بی پایان تبدیل شده است که یا مانع دیدن وجود است و یا اصلا منکر آن؛ یا مانند فلسفة تحلیلی با طرح معماهایی بی پایان، خوانندگان را سرگرم می کند و یا مانند فلسفة قاره ای با تولید متنهایی پیچیده، خوانندگان  را نه تنها از وجود جهان، که از وجود خودشان نیز غافل می کند.

 از فلسفه گریزی نیست و ابزاری مفید است که اگر نبود باید اختراع می شد. اما فلسفه یک انگشت اشاره است که معمای وجود را نشان می دهد. کسانی که به جای توجه به وجود، به خود این انگشت اشاره توجه می کنند و غرق در آن می شوند، معنای این اشاره را از دست می دهند. فلسفه برای اینکه به یک مخدر تبدیل نشود باید برای بازگشت به وجود به کار گرفته شود. متنها و معماهای فلسفی نباید به تمام زندگی تبدیل شوند. متن وجود فراتر از هر متن فلسفی قرار دارد و واقعیت بیشتری دارد. حیرتی که در کلاس هستی شناسی تجربه می شود، نمی تواند جایگزین حیرت در برابر هستی شود. از زمان گرگیاس تا امروز، با وجود تمام متنهای پر از معما و بعضا غیر قابل فهم فلسفی که نگاشته شده است، هنوز اینکه «چیزی هست» بیش از هر متنی خواندنی و حیرت انگیز است.    


موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۵/۰۲/۱۴
رضا صادقی

نظرات (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی